مثالهای تاریخی بر شناخت حجت خدا با رویا، داستان رویای مادر صاحب الزمان ع
أخبرنی جماعة، عن أبی المفضّل الشیبانی، عن أبی الحسین محمّد بن بحر بن سهل الشیبانی الرهنی قال: قال بشر بن سلیمان النخّاس - وهو من ولد أبی أیّوب الأنصاری أحد موالی أبی الحسن وأبی محمّد علیه السلام وجارهما بسرّ من رأی - أتانی کافور الخادم فقال: مولانا أبوالحسن علیّ بن محمّد العسکری علیه السلام یدعوک إلیه فأتیته فلمّا جلست بین یدیه قال لی: یا بشر! إنَّکَ مِنْ وُلْدِ الأَنْصارِ وَهذِهِ الْمُوالاةُ لَمْ تَزَلْ فِیکُمْ یَرِثُها خَلَفٌ عَنْ سَلَفٍ، وَأَنْتُمْ ثِقاتُنا أَهْلَ الْبَیْتِ، وَإِنِّی مُزَکِّیکَ وَمُشَرِّفُکَ بِفَضِیلَةٍ تَسْبِقُ بِهَا الشِّیعَةُ فِی المُوالاةِ (بِها) بِسِرٍّ أَطَّلِعُکَ عَلَیْهِ وأَنْفِذُکَ فِی ابْتِیاعِ أَمَةٍ. فَکَتَبَ کِتابا لَطِیفا بِخَطٍّ رُومِیٍّ وَلُغَةٍ رُومِیَّةٍ وَطَبَعَ عَلَیْهِ خاتَمَهُ وَأَخْرَجَ شَقِیقَةً صَفْرآءَ فِیها مِائَتانِ وَعِشْرُونَ دِینارا فَقالَ: خُذْها وَتَوَجَّهْ بِها إِلی بَغْدادَ وَأَحْضِرْ مَعْبَرَ الْفُراتِ ضَحْوَةً یَوْم کَذا، فَإِذا وَصَلْتَ إِلی جانِبِکَ زَوارِیقَ السَّبایا وَتَریَ الْجَوارِی فِیها سَتَجِدُ طَوائِفَ الْمُبتاعِینَ مِنْ وُکَلاءِ قَوّادِ بَنِی الْعَبّاسِ وَشِرْذِمَةٌ مِنْ فُتَیانِ الْعَرَبِ، فَإِذا رَأَیْتَ ذلِکَ فَأَشْرِفْ مِنَ الْبُعْدِ عَلَی الْمُسَمّی عُمَرُ بْنُ یَزِیدِ النُّخاسُ عامَّةَ نِهارِکَ إِلی أَنْ تَبْرُزَ لِلْمُبتاعِینَ جارِیَةً صِفَتها کَذا وَکَذا، لابِسَةً حَرِیرَیْنِ صَفِیقَیْنِ تَمْتَنِعُ مِنَ الْعَرْضِ وَلَمْسِ الْمُعْتَرِضِ وَالإِنْقِیادِ لِمَنْ یُحاوِلُ لَمْسَها وَتَسْمَعُ صَرْخَةً رُومِیَّةً مِنْ وَراءِ سَتْرٍ رَقِیقٍ فَاعْلَمْ أَنَّها تَقُولُ وَا هَتْکَ سِتراهُ.فَیَقُولُ بَعْضُ الْمُبْتاعِینَ: عَلی ثَلاثُمِائَةَ دِینارٍ فَقَدْ زادَنِی الْعِفافُ فِیها رَغْبَةً.فَتَقُولُ لَهُ بِالْعَرَبِیَّةِ: لَوْ بَرَزْتَ فِی زِیِّ سُلیمانِ بْنِ داوُدَ وَعَلی شِبْهِ مُلْکِهِ ما بَدَتْ لِی فِیکَ رَغْبَةً فَاشْفِقْ عَلی مالِکَ.فَیَقُولُ النُخّاسُ: فَمَا الحِیلَةُ وَلا بُدَّ مِنْ بَیْعِکَ؟فَتَقُولُ الجارِیَةُ: وَمَا الْعَجَلَةُ وَلا بُدَّ مِنْ اختِیارِ مُبْتاعٍ یَسْکُنُ قَلْبِی إِلَیْهِ وَإِلی وَفائِهِ وَأَمانَتِهِ.فَعِنْدَ ذلِکَ قُمْ إِلی عُمَر بْنِ یَزِیدِ النُّخاسِ وَقُلْ لَهُ: إِنَّ مَعَکَ کِتابا مُلْصَقا لِبَعْضِ الأَشرافِ کَتَبَهُ بِلُغَةٍ رُومِیَّةٍ وَخَطٍّ رُومِیٍّ وَوَصَفَ فِیهِ کَرَمَهُ وَوَفاءَهُ وَنبلَهُ وَسَخاءَهُ، فَناوِلْها لِتَتأمَّلَ مِنْهُ أَخْلاقَ صاحِبِهِ، فَإِنْ مالَتْ إِلَیْهِ وَرَضِیَتْهُ فَأَنَا وَکِیلُهُ فِی ابْتِیاعِها مِنْکَ. قالَ بشرُ بْنُ سُلَیمْانَ: فَامْتَثَلْتُ جَمِیعَ ما حَدَّهُ لِی مَوْلایَ أَبُوالْحَسَنِ علیه السلام فِی أَمْرِ الْجارِیَةِ. فَلَمّا نَظَرَتْ فِی الْکِتابِ بَکَتْ بُکاءً شَدِیدا وَقالَتْ لِعُمَرَ بْنِ یَزِیدَ: بِعْنِی مِنْ صاحِبِ هذَا الْکِتابِ وَحَلَفَتْ بِالْمُحَرَّجَة وَالْمُغَلَّظَةِ إِنَّهُ مَتی امْتَنَعَ مِنْ بَیْعِها مِنْهُ قَتَلَتْ نَفْسَها، فَما زِلْتُ أُشاحَّهُ فِی ثَمَنِها حَتَّی اسْتَقَرَّ الْأَمْرُ فِیهِ عَلی مِقْدارِ ما کانَ أَصْحَبَنِیهِ مَوْلای علیه السلام مِنَ الدَّنانِیرَ فَاسْتَوفاهُ (مِنِّی) وَتَسَلَّمْتُ الجارِیَةَ ضاحِکَةً مُسْتَبْشِرَةً، وَانْصَرَفْتُ بِها إِلَی الْحَجِیرَةِ الَّتِی کُنْتُ آوِی إلَیْها بِبَغْدادَ، فَما أخذها القرار حتّی أخرجت کتاب مولانا علیه السلام من جیبها وهی تلثمه وتطبّقه علی جفنها وتضعه علی خدّها وتمسحه علی بدنها. فقلت تعجّبا منها: تلثمین کتابا لا تعرفین صاحبه؟ فقالت: أیّها العاجز الضّعیف المعرفة بمحلّ أولاد الأنبیاء أعرنی سمعک وفرّغ لی قلبک، أنا ملکیة بنت یشوعا بن قیصر ملک الروم، وأمّی من ولد الحواریّین تنسب إلی وصی المسیح شمعون، أنبّئک بالعجب: إنّ جدّی قیصر أراد أن یزوّجنی من ابن أخیه وأنا من بنات ثلاث عشرة سنة، فجمع فی قصره من نسل الحواریّین من القسّیسین والرهبان ثلاثمائة رجل، ومن ذوی الأخطار منهم سبعمائة رجل، وجمع من أمراء الأجناد وقوّاد العسکر ونقباء الجیوش وملوک العشائر أربعة آلاف، وأبرز من بهیّ ملکه عرشا مصنوعا من أصناف الجوهر (إلی صحن القصر) ورفعه فوق أربعین مرقاة، فلمّا صعد ابن أخیه وأحدقت الصلب وقامت الأساقفة عکّفا ونشرت أسفار الإنجیل، تسافلت الصلب من الأعلی فلصقت بالأرض وتقوّضت أعمدة العرش، فانهارت إلی القرار، وخرّ الصاعد من العرش مغشیّا علیه، فتغیّرت ألوان الأساقفة وارتعدت فرائصهم، فقال کبیرهم (لجدّی): أیّها الملک أعفنا من ملاقاة هذه النحوس الدالّة علی زوال دولة هذا الدّین المسیحی والمذهب الملکانی، فتطیّر جدّی من ذلک تطیّرا شدیدا وقال للأساقفة: أقیموا هذه الأعمدة وارفعوا الصلبان وأحضروا أخا هذا المدبّر العاثر المنکوس جدّه لأزوّجه هذه الصبیّة، فیدفع نحوسه عنکم بسعوده، فلمّا فعلوا ذلک حدث علی الثانی (مثل) ما حدث علی الأوّل وتفرّق النّاس وقام جدّی قیصر مغتمّا فدخل منزل النساء وأرخیت السّتور وأریت فی تلک اللّیلة کأنّ المسیح وشمعون وعدّة من الحواریّین قد اجتمعوا فی قصر جدّی ونصبوا فیه منبرا من نور یباری السّماء علوّا وارتفاعا فی الموضع الّذی کان نصب جدّی فیه عرشه، ودخل علیهم محمّد صلی الله علیه و آله وختنه ووصیّه علیه السلام وعدّة من أبنائه علیهم السلام. فتقدّم المسیح إلیه فاعتنقه فیقول له محمّد صلی الله علیه و آله: یا روح اللّه إنّی جئتک خاطبا من وصیّک شمعون فتاته ملیکة لابنی هذا - وأومأ بیده إلی أبی محمّد علیه السلام - ابن صاحب هذا الکتاب فنظر المسیح إلی شمعون وقال (له): قد أتاک الشرف، فصل رحمک رحم آل محمّد علیهم السلام قال: قد فعلت. فصعد ذلک المنبر فخطب محمّد صلی الله علیه و آله وزوّجنی من ابنه، وشهد المسیح علیه السلاموشهد أبناء محمّد علیهم السلام والحواریّون. فلمّا استیقظت أشفقت أن أقصّ هذه الرؤیا علی أبی وجدّی مخافة القتل فکنت أسرّها ولا أبدیها لهم، وضرب صدری بمحبّة أبی محمّد علیه السلام حتّی امتنعت من الطعام والشراب فضعفت نفسی ودقّ شخصی، ومرضت مرضا شدیدا، فما بقی فی مدائن الرّوم طبیب إلاّ أحضره جدّی وسأله، عن دوائی فلمّا برح به الیأس قال: یا قرّة عینی وهل یخطر ببالک شهوة فأزوّدکها فی هذه الدنیا، فقلت: یا جدّی أری أبواب الفرج علیّ مغلقة فلو کشفت العذاب عمّن فی سجنک من أساری المسلمین، وفککت عنهم الأغلال، وتصدّقت علیهم ومنیّتهم الخلاص رجوت أن یهب (لی) المسیح وأمّه عافیة. فلمّا فعل ذلک تجلّدت فی إظهار الصحّة من بدنی قلیلاً وتناولت یسیرا من الطعام، فسرّ بذلک وأقبل علی إکرام الأساری وإعزازهم، فأریت [أیضا] بعد أربع عشرة لیلة کأنّ سیّدة نساء العالمین فاطمة علیهاالسلام قد زارتنی ومعها مریم ابنة عمران وألف من وصائف الجنان فتقول لی مریم: هذه سیّدة نساء العالمین أمّ زوجک أبی محمّد علیه السلام فأتعلّق بها وأبکی وأشکو إلیها امتناع أبی محمّد علیه السلام من زیارتی. فقالت سیّدة النساء علیهاالسلام: إنّ ابنی أبامحمّد لا یزورک، وأنت مشرکة باللّه علی مذهب النصاری، وهذه أختی مریم بنت عمران تبرأ إلی اللّه تعالی من دینک، فإن ملت إلی رضی اللّه ورضی المسیح ومریم علیهماالسلام وزیارة أبی محمّد إیّاک فقولی أشهد أن لا إله إلاّ اللّه وأنّ أبی محمّدا رسول اللّه، فلمّا تکلّمت بهذه الکلمة ضمّتنی إلی صدرها سیّدة نساء العالمین علیهاالسلام وطیّبت نفسی وقالت: الآن توقّعی زیارة أبی محمّد فإنّی منفذته إلیک فانتبهت وأنا أنول وأتوقّع لقاء أبی محمّد علیه السلام. فلمّا کان فی اللّیلة القابلة رأیت أبامحمّد علیه السلام وکأنّی أقول له: جفوتنی یا حبیبی بعد أن أتلفت نفسی معالجة حبّک. فقال: ما کان تأخّری عنک إلاّ لشرکک، فقد أسلمت وأنا زائرک فی کلّ لیلة إلی أن یجمع اللّه تعالی شملنا فی العیان. فما قطع عنّی زیارته بعد ذلک الی هذه الغایة.قال بشر: فقلت لها: وکیف وقعت فی الأساری؟ فقالت: أخبرنی أبومحمّد علیه السلام لیلة من اللّیالی أنّ جدّک سیسیّر جیشا إلی قتال المسلمین یوم کذا وکذا، ثمّ یتبعهم، فعلیک باللّحاق بهم متنکّرة فی زیّ الخدم مع عدّة من الوصائف من طریق کذا، ففعلت ذلک فوقعت علینا طلائع المسلمین حتّی کان من أمری ما رأیت وشاهدت، وما شعر بأنّی ابنة ملک الروم إلی هذه الغایة أحد سواک، وذلک باطّلاعی إیّاک علیه، ولقد سألنی الشیخ الّذی وقعت إلیه فی سهم الغنیمة عن اسمی فأنکرته وقلت نرجس، فقال: اسم الجواری. قلت: العجب أنّک رومیّة ولسانک عربیّ؟ قالت: نعم من ولوع جدّی وحمله إیّای علی تعلّم الآداب أن أوعز إلیّ امرأة ترجمانة لی فی الاختلاف إلیّ وکانت تقصدنی صباحا ومساء وتفیدنی العربیّة حتّی استمرّ لسانی علیها واستقام. قال بشر: فلمّا انکفأت بها إلی سرّ من رأی دخلت علی مولای أبیالحسن علیه السلام فقال: کیف أراک اللّه عزّ الإسلام وذلّ النصرانیّة وشرف محمّد وأهل بیته علیهم السلام؟ قالت: کیف أصف لک یا ابن رسول اللّه ما أنت أعلم به منّی؟ قال: فإنّی أحببت أن أکرمک فما أحبّ إلیک، عشرة آلاف دینار أم بشری لک بشرف الأبد؟ قالت: بشری بولد لی قال لها: أبشری بولد یملک الدنیا شرقا وغربا و یملأ الأرض قسطا و عدلاً کما ملئت ظلما و جورا، قالت ممّن؟ قال: ممّن خطبک رسول اللّه صلی الله علیه و آله له لیلة کذا فی شهر کذا من سنة کذا بالرومیة (قالت من المسیح ووصیّه؟)قال لها: ممّن زوّجک المسیح علیه السلام ووصیّه؟ قالت: من ابنک أبی محمّد علیه السلام؟ فقال: هل تعرفینه؟ قالت: وهل خلت لیلة لم یرنی فیها منذ اللیلة الّتی أسلمت علی ید سیّدة النساء علیهاالسلام، قال: فقال مولانا: یا کافور أدع أختی حکیمة، فلمّا دخلت قال لها: ها هیه فاعتنقتها طویلاً وسرّت بها کثیرا، فقال لها أبوالحسن علیه السلام: یا بنت رسول اللّه خذیها إلی منزلک وعلّمیها الفرائض والسنن فإنّها زوجة أبی محمّد وأمّ القائم علیه السلام. بشربن سلیمان نخّاس که از اولاد ابوایوب انصاری و از اصحاب امام هادی و امام حسن عسکری علیهماالسلام بود، در سرمن رأی [سامرا] همسایه این دو امام همام بود گفته است: روزی کافور خادم نزد من آمد وگفت: مولای ما ابوالحسن علی بن محمّد عسکری[امام هادی] علیهماالسلام با شما کار دارد. من هم محضر حضرت رسیدم، وقتی در مقابل ایشان نشستم، حضرت به من فرمودند: ای بشر! تو از اولاد انصار هستی و علاقه و محبّت نسبت به ما همیشه و نسل به نسل در میان شما بوده است، شما مورد اعتماد ما اهل بیت هستید، اکنون من به تو فضیلت و شرافتی می دهم که تاکنون احدی از شیعه در آن به تو سبقت نگرفته است و تو را به رازی مطلع کرده و برای خرید کنیزی می فرستم. بعد حضرت نامه ای را در نهایت لطافت و زیبایی و با خط رومی نوشتند و آن را مهر کردند و همیان زردی را بیرون آوردند که دویست و بیست دینار در آن بود و فرمودند: این را بگیر و برو بغداد و صبح فلان روز به محل پهلوگیری قایق های فرات حاضر شو و زمانی که لنج های حامل اسرا به نزدیک تو رسیدند، کنیزانی را در میان آن ها می بینی و همچنین گروه هایی از خریداران را می یابی که اکثر آن ها از نمایندگان و وکلای بنی عباس هستند و تعداد کمی هم از جوانان عرب آنجا حاضر می شوند. وقتی که این صحنه را دیدی تمام روز را از دور مراقب [آمدن] شخصی به نام عمر بن یزید نخّاس باش تا این که او کنیزی را با فلان اوصاف به مشتری ها نشان می دهد، دو لباس حریر پوشیده، از دیدن و دست زدن مشتری ها به او جلوگیری می کند و اجازه نمی دهد که کسی او را لمس کند. می شنوی که او پشت ستر و حجاب نازکی که دارد با صدای بلند و به زبان رومی ناله و فریاد می کند، بدان که او می گوید: وای از هتک آبروی من. یکی از خریداران می گوید: پاکدامنی او رغبت مرا در خریدن او زیاد کرد، من سیصد دینار می دهم. جاریه با لغت عربی به خریدار می گوید: اگر تو زر و زیور زندگی سلیمان بن داوود را داشته باشی و یا ملکی شبیه به او داشته باشی، من هیچ رغبتی به تو ندارم، بنابراین دلت برای مالت بسوزد [که با خریدن من مالت را تلف کرده ای]. نخّاس به کنیز می گوید: پس چاره چیست، چون ناچارم که تو را بفروشم؟ جاریه در جواب می گوید: این چه عجله ای است که دارید [عجله نکنید] من خریداری را انتخاب می کنم که قلبم به او و وفاداری وامانت داری اش آرامش بگیرد. همین موقع تو بلند شو و نزد عمر بن یزید نخاس رفته و به او بگو که همراهت کتاب و نامه ای است که یکی از اشراف و بزرگان به زبان رومی نوشته و در آن نامه اوصاف خودش را متذکر شده و کرم و وفا و بزرگواری و سخای خود را بیان داشته است. این نامه را به آن کنیز بده تا از طریق این نامه در اخلاق صاحب آن تأمل و دقت کند، اگر به صاحب نامه میل پیدا کرد و به او راضی شد، من در خرید این کنیز وکیل صاحب نامه هستم. بشر بن سلیمان می گوید: آنچه که مولای بزرگوارم ابوالحسن علیهماالسلام فرموده بودند، اطاعت کرده و انجام دادم. پس تا چشم کنیز به نامه افتاد شدیدا گریه کرد و گفت: مرا به صاحب این نامه بفروش. و قسم شدید یاد کرد که اگر او را به صاحب نامه نفروشد خود را خواهد کشت. در مورد قیمت کنیز آن قدر مذاکره کردیم تا این که قیمت به همان مقدار که مولای من امام هادی علیه السلام به من داده بودند رسید و مورد توافق قرار گرفت؛ یعنی دویست و بیست دینار. تمام دینارها را دادم و کنیز را گرفتم، درحالی که بسیار خوشحال و خندان بود. او را به حجره کوچکی که در بغداد در آن سکونت داشتم بردم. کنیز آرام و قرار نداشت و هنوز کاملاً در حجره قرار نگرفته بود که نامه امام را از جیبش در آورده و مدام می بوسید و به چشم و صورت و بدنش می مالید [و وجودش را به نامه امام متبرک می کرد]. با تعجب به او گفتم: نامه ای را می بوسی که صاحب آن را نمی شناسی؟ به من گفت: ای عاجزی که به مقام و منزلت اولاد انبیا معرفتت کم است، گوشَت را به من بسپار و قلبت را برای [کلام] من فارغ و خالی کن. من ملکیه [ملیکه]، دختر یشوعا فرزند قیصر پادشاه روم هستم، مادرم از نسل حواریین و منتسب به شمعون، وصی حضرت مسیح علیه السلام است، اینک خبر عجیبی به تو می دهم: جدم قیصر می خواست مرا به عقد ازدواج برادر زاده اش در بیاورد و من سیزده سال داشتم. بنابراین سیصد نفر از کشیش ها و رهبانان و هفتصد نفر از شخصیت های مهم و اشراف و چهارهزار نفر از امرا و فرماندهان لشکری و بزرگان ارتش و سران قبایل مختلف را در قصرش جمع کرد و تختی که از انواع جواهر ساخته شده بود به صحن قصر آورد و بالای چهل پایه قرار دادند. وقتی که برادرزاده اش روی این تخت قرار گرفت و صلیب را بر فراز آن نصب کرد، اسقف ها با تواضع تمام در برابرش ایستاده و انجیل ها را باز کردند که یکدفعه صلیب از بالا به پایین افتاد و به زمین خورد و پایه های تخت شکست و تخت به زمین افتاد و برادر زاده قیصر بی هوش روی زمین افتاد. در اثر این واقعه رنگ اسقف های حاضر در جلسه پرید و بدنشان شروع به لرزیدن کرد. بزرگشان به جدم گفت:ای پادشاه! ما را از دیدن و ملاقات این نحسی که بر از بین رفتن دولت، و دین نصرانی و مذهب ملکانی دلالت می کند، مرخص بفرمایید. پس جدم این واقعه و کلمات بزرگ اسقف ها را به فال بد گرفته و به اسقف ها گفت: پایه های تخت را برپا کنید، صلیب ها را نصب کنید و برادر این بدبخت [برادرزاده اش] را بیاورید تا این دختر را به عقد او در بیاورم و این نحوست را به سعادت مبدل کنم. وقتی این کار را انجام دادند و برادر او را آوردند و همه کارها انجام شد، همان حادثه قبلی دوباره اتفاق افتاد و صلیب و تخت افتادند. مردم از ترس متفرق شدند و جدم قیصر با ناراحتی شدید وارد منزل زن ها [حرمسرا] شد و پرده ها را انداخت. شب همان روز من در خواب، گویی حضرت عیسی مسیح و شمعون و تعدادی از حواریین را در قصر جدم دیدم که آنجا جمع شده بودند و منبری از نور در محلی که پدرم تخت را گذاشته بود، نصب شده بود که به بلندای آسمان بود. [در همین زمان] حضرت محمد صلی الله علیه و آله به همراه داماد وجانشینش علی علیه السلام و تعدادی از فرزندانش علیهم السلام به قصر وارد شدند و حضرت مسیح علیه السلام جلو رفته و با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله معانقه و دیده بوسی کرد. بعد حضرت محمد صلی الله علیه و آله خطاب به عیسی مسیح علیه السلام فرمودند: ای روح اللّه! آمده ام تا از دختر وصیّ ات، شمعون ملیکا را برای پسرم خواستگاری کنم. و با دست مبارک به امام حسن عسکری علیه السلام پسر صاحب همین نامه اشاره کرد. حضرت عیسی مسیح علیه السلام به شمعون نگاه کرده و فرمود: شرافت و عزّت به تو رو آورده است، پس رحم خود را به رحم آل محمّد وصل کن. شمعون گفت: انجام دادم. آن گاه حضرت محمّد صلی الله علیه و آله بالای منبر رفته و خطبه خواند و مرا به عقد ازدواج فرزندش در آورد، و مسیح علیه السلام و فرزندان پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و حواریون، شاهد عقد ازدواج بودند. وقتی که از خواب بیدار شدم، ترسیدم خوابم را برای کسی تعریف کنم که مبادا پدر یا برادرم مرابه قتل برسانند، بنابراین سرّم را پنهان کرده و افشا نکردم. در عین حال سینه ام مالامال از محبت ابی محمّد عسکری علیه السلام بود. تا جایی که از خوردن و آشامیدن افتاده و ناتوان شدم، جسمم لاغر و ضعیف شد و شدیدا مریض شدم. جدّم در تمام شهرهای روم هر طبیب و پزشکی بود را حاضر کرد و از مداوای من سؤال کرد. زمانی که دیگر از بهبودی من مأیوس شد، به من گفت: ای نور دیده! آیا در قلبت میل به چیزی در این دنیا داری تا برای تو مهیا کنم؟ گفتم: درهای فرج بهبودی به روی من بسته شده، اگر شکنجه را از اسیران مسلمانی که در زندان تو هستند برداری و غل و زنجیر اسارت را از آن ها بازکنی و به آن ها صدقه داده و منت بگذاری و آزادشان کنی امیدوارم که مسیح و مادر بزرگوارش مرا شفا دهند. وقتی که جدم این کار را کرد، من هم در اظهار صحّت و تندرستی جدیت کردم و مقدار کمی غذا خوردم. جدم [با دیدن این وضعیت] خوشحال شد و به اسرای مسلمین احترام و اکرام کرد. چهارده شب بعد، گویا در خواب سیّده زنان دو عالم حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلامرا دیدم که به دیدار من آمد و حضرت مریم دختر عمران و هزار حوریه از بهشت در محضر فاطمه علیهاالسلام بودند. حضرت مریم علیهاالسلام به من گفت: ایشان بزرگ و سیّده زنان دو عالم [از اولین تا آخرین] هستند و مادر همسر تو ابی محمّد علیه السلام است. من خودم را به دامان حضرت انداختم و گریه کنان از نیامدن ابی محمّد شکایت کردم. پس سیّده نساء علیهاالسلام به من فرمودند: پسرم ابا محمّد تو را دیدار نمی کند، چون تو بر مذهب نصارا و مشرک هستی و این خواهر من مریم بنت عمران است که از دین تو به خدای متعال بیزاری می جوید. بنابراین اگر مایل به کسب رضایت خدا و رضایت مسیح و مریم علیهماالسلام هستی و همچنین مایل [و مشتاق] به زیارت ابی محمّد هستی، پس بگو: اشهد ان لا اله إلاّاللّه و انّ ابی محمدا رسول اللّه [شهادت به توحید و نبوت]. وقتی که من این کلمات را گفتم، سیده زنان عالمین مرا به سینه خود چسباند و جانم را پاک و طاهر کرده و فرمودند: الآن منتظر زیارت ابی محمّد باش، من او را نزد تو می فرستم. پس وقتی که از خواب بیدار شدم، با خودم گفتم: منتظر دیدار ابی محمّد علیه السلام می مانم. وقتی که شب بعد رسید، ابا محمّد علیه السلام را در خواب دیدم و گویا به او عرض می کردم: حبیب من! به من ستم کردید با آن که جان من از شدت محبت شما تلف شد. حضرت فرمودند: تأخیر من در آمدن نزد تو، فقط به خاطر شرک تو بود، حالا که مسلمان شده اید، هر شب به دیدار شما می آیم تا این که خداوند تبارک وتعالی جدایی ما را در عیان به جمع تبدیل کند. از آن روز تاکنون دیدار و زیارت ایشان قطع نشده است. بشر گفته که به او گفتم: چگونه بین اسرا قرار گرفتی؟ گفت: یکی از شب ها ابا محمّد علیه السلام به من خبر داد که به زودی در فلان روز جدّ تو لشکری برای جنگ با مسلمانان می فرستد و خودش هم پشت سر آن ها حرکت می کند، و تو می بایست وضع ظاهر خود را تغییر داده و در هیبت و شمایل کنیزان با عدّه ای از کنیزان از فلان راه به آن ها ملحق شوی. من هم همین کار را کردم، ناگهان با طلایع و پیش قراولان سپاه اسلام برخورد کردیم، به اسارت آن ها درآمدیم و کارم به اینجا کشیده شد که می بینی و شاهدی و کسی هم نفهمید که من دختر پادشاه روم هستم، بجز تو که خودم را معرفی کردم. حتی پیرمردی که به عنوان غنیمت به او رسیدم، نام مرا پرسید و من اسمم را انکار کردم و گفتم: [نامم] نرجس است. پیرمرد گفت: اسم او اسم کنیزان است. [بشر می گوید:] گفتم: عجیب است که تو رومی هستی و به زبان عربی تکلّم می کنی؟ گفت: بله، جدّ من ولع و اشتیاق فراوانی به تعلّم و آموزش آداب داشت و زنی را که در زبان ها و ترجمه آن ها مهارت داشت و عربی را می دانست، مأمور به آموزش من کرد که صبح و شب نزد من می آمد و زبان عربی را به من آموزش می داد، تا در اثر تمرین زیاد زبانم به عربی خو گرفت و روان شد. بشر می گوید: وقتی او را به سرّ من رأی [سامرا] رساندم و محضر مبارک امام علی النقی علیه السلام شرفیاب شدیم، حضرت به او فرمودند: عزت اسلام و ذلّت نصرانیت و شرف و بزرگی محمّد و اهل بیتش علیهم السلام را چگونه دیدی؟ عرض کرد: چگونه امری را که از من بهتر می دانید برای شما توصیف کنم؟ حضرت فرمودند: می خواهم به تو اکرام کنم؛ ده هزار دینار دوست داشتنی تر است برای تو یا این که تو را به شرافت ابدی بشارت بدهم؟ عرض کرد: به من بشارت فرزندم را بدهید. حضرت به او فرمودند: تو را به فرزندی بشارت می دهم که مالک و فرمانروای همه شرق و غرب دنیا خواهد بود و زمین را همچنان که پر از ظلم و جور شده، مملو از عدل و داد می کند. عرض کرد: از چه کسی؟ حضرت فرمودند: رسول خدا صلی الله علیه و آله تو را در فلان شب و فلان ماه و فلان سال در کشور روم از چه کسی خواستگاری فرمود؟ عرض کرد: از مسیح و وصیش شمعون. حضرت فرمودند: مسیح و وصی او تو را به عقد ازدواج چه کسی در آوردند؟ عرض کرد: پسر شما ابا محمّد علیه السلام. حضرت فرمودند: آیا او را می شناسی؟ عرض کرد: از زمانی که به دست مبارک سیده نساء علیهاالسلام به شرف اسلام مشرّف شده ام، هر شب به دیدار من آمده است. بشر می گوید: حضرت امام هادی علیه السلام فرمودند: ای کافور! خواهرم حکیمه را نزد من بیاور. وقتی که حکیمه وارد شد، امام علیه السلام فرمودند: این همان است، پس حکیمه با خوشحالی و سرور زیاد مدتی نرجس را به آغوش کشید. حضرت ابوالحسن علیه السلام خطاب به حلیمه فرمودند: ای دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله او را به خانه ات ببر، واجبات و مستحبات و سنن دین را به او آموزش بده، که این زن همسر ابی محمّد و مادر قائم علیه السلام است. الغیبة طوسی،حدیث178،ص374.