بیانیه سید احمد الحسن (ع) پیرامون حکم نام‌گذارى لقب آیت الله العظمی
«آیا دادن لقب آیت الله العظمی و آیت الله به مراجع تقلید و طلاب حوزه های علمیه جایز است؟»
بسم الله الرحمن الرحیم
قَالَ لَهُم مُّوسَى وَیْلَکُمْ لَا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ کَذِبًا فَیُسْحِتَکُمْ بِعَذَابٍ وَ قَدْ خَابَ مَنِ افْتَرَى. (طه ۶۱)
موسى گفت: واى بر شما به خدا دروغ مبندید که شما را به عذابى [سخت] هلاک می‌کند و هر که دروغ بندد نومید مىگردد.
آیه همان نشانه یا دلیل است و نسبت آن به خداوند سبحانه و تعالی یا از جهت اثبات وجود خداوند و یا از جهت شناخت اوست؛
- اما از جهت اثبات وجود او سبحانه و تعالی: همه‌ی مخلوقات و موجودات، آیات و نشانه‌های الهی می‌باشند که بزرگترین این نشانه‌ها، انسان است، پس همه‌ی موجودات به وجود خالق اشاره می‌کنند، زیرا آنها مخلوق هستند و بر وجود مؤثر اشاره می‌کنند؛ زیرا که آنها آثارند و انسان، بزرگترین دلیلی است که بر وجود خالق اشاره دارد.
- اما از جهت شناخت خداوند: آیات الهی جز حجت‌های او بر خلقش نمی‌توانند باشند، از آنجا که توسط آنها خداوند شناخته می‌شود پس آنها دال و دعوت کنندگان بر او به حق و یقین می‌باشند و با این معنا آیات الهی همان ائمه (ع) خواهند بود و آیت الله العظمی تـنـهـا امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (ع) است و در این زمان امام مهدی (ع) آیت الله است و بلکه حتی صحیح نیست امام مهدی محمد بن الحسن عسگری (ع) آیت الله العظمی خوانده شود، زیرا که این لقب تنها به وصی اوصیاء علی بن ابی طالب (ع)، به اعتبار اینکه ایشان (ع) بعد از رسول الله (ص)، خداوند را شناخت و خلق را به شناخت خداوند سوق داد، اختصاص دارد.
قطعاً علماء خواهان مفهوم و معنای نخست نمی‌باشند، زیرا شامل همه‌ی انسان‌ها چه نیکوکار و چه بدکار است، بلکه معنای اول به ماهیت و جنس مخلوق اشاره دارد و استفاده از آن به‌عنوان تـمـیـیـز بین افراد یک جنس، نادانی و سفسطه بیهوده است؛ پس آنان قطعاً خواهان معنای دوم هستند و آنان با این کار خود را در مکان نامناسب قرار دادند، زیرا که اطلاق لقب آیت الله بر غیر ائمه (ع) حرام و اطلاق لقب آیت الله العظمی بر غیر علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (ع) نیز حرام است.
در روایات صحیح از اهل بیت (ع) آمده است که آیت الله لقب حضرت فاطمه (س) و ائمه (ع) است.
- امام کاظم (ع) از پدرانش (ع) از رسول الله (ص) نقل می‌فرمایند که رسول الله (ص) فرمودند: وارد بهشت شدم و دیدم که بر درب آن با طلا نوشته شده است: لا اله الا الله، محمد حبیب الله، علی ابن ابی طالب ولی الله، فاطمه آیت الله. (کنز الفوائد ج ۱ ص ۱۴۹)
- و همچنین امام علی (ع) فرمودند: امام کلمه الله و حجت الله و وجه الله و نور الله و حجاب الله و آیت الله است که خداوند او را بر می‌گزیند و به او آنچه را که می‌خواهد به ودیعه می‌گذارد و به دنبال آن ولایت و اطاعت از او را بر همه‌ی خلق واجب می‌سازد و او در آسمان و زمین ولی خداست. (بحار الأنوار ج ۲۵ ص ۱۶ – البرسی مشارق اَنوار الیقین)
و نیز لقب امیرالمؤمنین (ع) به آیت الله العظمیذکر شده است: شیخ مفید و شهید و سید بن طاووس در کتاب الاقبال (رض) گفتند که امام جعفر بن محمد صادق (ع) امیرالمؤمنین (ع) را این‌چنین زیارت کردند: «…تا آنجا که فرمودند: السلام علیک یا آیت الله العظمی». (بحار الأنوار ج ۹۷ ص ۳۷۳ – الإقبال ص ۶۰۷ – مفاتیح الجنان ص ۴۴ زیارت امیر المومنین ع در روز میلاد پیامبر اکرم ص)
نهی و انکار در مورد کسی که به غیر از علی ابن ابی طالب (ع) به امیر المؤمنین خوانده شود از اهل بیت (ع) وارد شده است:
- از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمودند: مردی درباره‌ی حضرت قائم (ع) پرسید که آیا در مقام خطاب و سلام او را امیرالمؤمنین (ع) گویند؟ فرمود: خیر، امیرالمؤمنین (ع) نامی است که خدا علی (ع) را بدان نامیده و هیچ‌کس نه پیش از آن و نه پس از آن نام کسی نبوده مگر شخص کافر. عرض کرد: فدایت شوم پس چگونه به مهدی (ع) سلام گویند؟ فرمود: گویند: سلام بر تو ای بقیه الله؛ سپس حضرت آیه‌ی شریفه «بقیه الله برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید. هود ۸۶» قرائت فرمود. (اصول کافی ج ۱ ص ۴)
- از امام رضا (ع) سؤال شد: چرا به امیرالمؤمنین (ع) لقب داده شد، حضرت (ع) پاسخ فرمود: زیرا که آن حضرت طعام علم براى ایشان می‌آورد، آیا کتاب خداوند را نشنیده‌ای: (وَ نَمِیرُ أَهْلَنَا) و طعام خانواده‌ی خود را فراهم می‌سازیم. (اصول کافی ج ۱ ص ۴۱)
- بنابراین وقتی‌که بعد از علی (ع) جز کافر کسی با نام امیرالمؤمنین خوانده نمی‌شود، پس دلیل آنها بر اختیار لقب علی (ع) که آن آیت الله العظمی است، چیست؟
إِنْ هِیَ إِلَّا أَسْمَاء سَمَّیْتُمُوهَا أَنتُمْ وَ آبَاؤُکُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ بِهَا مِن سُلْطَانٍ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ مَا تَهْوَى الْأَنفُسُ وَ لَقَدْ جَاءهُم مِّن رَّبِّهِمُ الْهُدَى * أَمْ لِلْإِنسَانِ مَا تَمَنَّى * فَلِلَّهِ الْآخِرَهُ وَ الْأُولَى * وَ کَم مِّن مَّلَکٍ فِی السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِی شَفَاعَتُهُمْ شَیْئًا إِلَّا مِن بَعْدِ أَن یَأْذَنَ اللَّهُ لِمَن یَشَاءُ وَ یَرْضَى * إِنَّ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَهِ لَیُسَمُّونَ الْمَلَائِکَهَ تَسْمِیَهَ الْأُنثَى * وَ مَا لَهُم بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِن یَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَ إِنَّ الظَّنَّ لَا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئًا * فَأَعْرِضْ عَن مَّن تَوَلَّى عَن ذِکْرِنَا وَ لَمْ یُرِدْ إِلَّا الْحَیَاهَ الدُّنْیَا * ذَلِکَ مَبْلَغُهُم مِّنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّکَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبِیلِهِ وَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى. (النجم ۲۳-۳۰)
«[این بتان] جز نام‌هایی بیش نیستند که شما و پدرانتان نام‌گذاری کردهاید، [و] خدا بر [حقانیت] آنها هیچ دلیلى نفرستاده است [آنان] جز گمان و آنچه را که دلخواهشان است پیروى نمىکنند، با آنکه قطعاً از جانب پروردگارشان هدایت برایشان آمده است * مگر انسان آنچه را آرزو کند دارد * آن سرا و این سرا از آن خداست * و بسا فرشتگانى که در آسمانهایند [و] شفاعتشان به کارى نیاید مگر پس از آنکه خدا به هر که خواهد و خشنود باشد اذن دهد * در حقیقت کسانى که آخرت را باور ندارند فرشتگان را در نام‌گذاری به صورت مؤنث نام مىنهند * و ایشان را به این [کار] معرفتى نیست جز گمان [خود] را پیروى نمىکنند و در واقع گمان در [وصول به] حقیقت هیچ سودى نمىرساند * پس از هر کس که از یاد ما روى برتافته و جز زندگى دنیا را خواستار نبوده است روى برتاب * این منت‌های دانش آنان است پروردگار تو خود به [حال] کسى که از راه او منحرف شده داناتر و او به کسى که راه یافته [نیز] آگاهتر است»
احمد الحسن، وصی و فرستاده‌ی امام مهدی (ع) (خداوند در زمین تمکینش دهد)