حنوط و نماز میت
علامه مجلسى و زاد المعاد آنچه را که خلاصهاش این است فرموده: این نماز بر همه مسلمانان که آگاه به فوت شخصى شوند واجب است، و اگر یک نفر از آنان بخواند، از دیگران ساقط مىشود. و خواندن نماز بر مرده شیعه اثنى عشرى که بالغ باشد بدون خلاف در بین علما واجب است، و اشهر اقوى آن است که بر طفلى که شش سالش تمام شده خواندن نماز واجب است، و ظاهرا به قصد قربت مىتوان اکتفا کرد. و کمتر از شش ماهه را اگر زنده متولّد شده باشد بعضى مستحبّ دانستهاند و بعضى بدعت، و احوط نماز نخواندن است. و سزاوارترین مردم به نماز میّت بنابر مشهور وارث اوست، و شوهر به همسر خود اولى است، و واجب است نمازگزار رو به قبله بایستد، و سر جنازه به جانب راست او باشد، درحالىکه میّت را به پشت خوابانده باشند، و در این نماز طهارت از حدث شرط نیست، و جنب و حائض، و بىوضو مىتوانند این نماز را بخوانند، و مستحبّ است با وضو باشد، و اگر آب نباشد، یا مانعى داشته باشد، یا وقت تنگ باشد، مستحبّ است تیمم نماید. و ظاهر بعضى احادیث است که بدون عذر نیز تیمم مستحبّ است و بنابر مشهور مستحبّ است امام جماعت برابر میان بدن مرد میّت، و روبروى سینه زن بایستد، و مستحبّ است کفش را از پا بیرون کند. و واجب است نیّت نماز کنند. و پنج تکبیر بگویند، و مستحبّ است، در هر تکبیر دستها را تا برابر گوش بالا ببرند، و مشهور آن است که پس از تکبیر اول بگوید: اشهد ان لا اله الا الله و اشهد انّ محمّدا رسول الله و پس از تکبیر دوم بگوید: صلّ على محمّد و ال محمّد و بعد از تکبیر سوم بگوید: اللهمّ اغفر للمؤمنین و المؤمنات و بعد از تکبیر چهارم بگوید: الّلهمّ اغفر لهذا المیّت و تکبیر پنجم را بگویند، به این صورت نماز تمام و مجزى است. و بنابر نظر مشهور، بهتر آن است که پس از نیت بگوید:
اللهُ اَکْبَرُ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اللهُ وَحْدَهُ لاشَریکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشیراً وَ نَذیراً بَیْنَ یَدَىِ السّاعَةِ
خدا بزرگتر است. و گواهى مىدهم که معبودى جز خدا نیست، یگانه و بىشریک است. و گواهى مىدهم که محمّد بنده و فرستاده اوست، که او را به حق، مژدهدهنده و بیمدهنده پیشاپیش قیامت فرستاده
سپس بگوید:
اللهُ اَکْبَرُ اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بارِکْ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ کَاَفْضَلِ ما صَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلى اِبْرهیمَ وَ آلِ اِبْرهیمَ اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ وَ صَلِّ عَلى جَمیعِ الاَْنْبِیآءِ وَالْمُرْسَلینَ
خدا بزرکتر است. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و بر محمّد و خاندان محمّد برکت ده، و محمّد و خاندان محمّد را رحم کن، همانند برتر درود و برکت و رحمتى که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم نمودى، به درستى که تو ستوده و بزرگوارى، و بر همه پیامبران و فرستادگان درود فرست
سپس بگوید:
اللهُ اَکْبَرُ اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ الاَْحْیآءِ مِنْهُمْ وَالاَْمْواتِ تابِعْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ بِالْخَیْراتِ اِنَّکَ مُجیبُ الدَّعَواتِ اِنَّکَ عَلى کُلِّشَیْئٍ قَدیرٌ
خدا بزرگتر است، خدایا مردان و زنان مومن و مسلمان چه زنده و چه مرده از آنان را بیامرز، پیوند میان ما و آنها را به خیرات، به درستی که تو اجابت کننده دعاهای، به درستی که تو بر هر چیزی توانایی
سپس بگوید:
اللهُ اَکْبَرُ اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُکَ وَابْنُ عَبْدِکَ وَابْنُ اَمَتِکَ نَزَلَ بِکَ وَ اَنْتَ خَیْرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلّا خَیْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فى اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسَّیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَکَ فى اَعْلا عِلِّیّینَ وَاخْلُفْ عَلى اَهْلِهِ فِى الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
خدا بزرکتر است. خدایا این بنده تو، و فرزند بنده تو، و فرزند کنیز توست نزد تو فرود آمده، و تو بهترین کسى هستى که نزد او فرود مىآیند، خدایا ما از او جز خوبى نمىدانیم، و تو از ما درگذر، و او را بیامرز، و نزد خود در بالاترین جایگاه قرارش ده، و بر خاندانش در میان زندگان جانشین او باش به مهربانىات اى مهربانترین مهربانان
سپس بگوید:
اللهُ اَکْبَرُ
خدا بزرگتر است
و فارغ مىشود، و اگر میّت زن باشد مىگوید:
اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُکَ وَابْنَةُ عَبْدِکَ و انبنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِکَ وَ اَنْتَ خَیْرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلّا خَیْراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فى اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَکَ فى اَعْلا عِلِّییّنَ وَاخْلُفْ عَلى اَهْلِها فِى الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
خدایا این کنیز تو و دختر بنده تو، و دختر کنیز توست، بر تو فرود آمده، و تو بهترین کسى هستى که بر او فرود مىآیند، خدایا ما از او جز خوبى خبر نداریم، و تو از ما به او داناترى، خدایا اگر نیکوکار است بر نیکىاش بیفزا، و اگر بدکار است از او درگذر، و او را بیامرز، و نزد خود در بالاترین جایگاهها قرارش ده و بر خاندانش در میان زندگان جانشین او باش، و به مهربانیت به او رحم کن، اى مهربانترین مهربانان
و اگر میّت مستضعف باشد بگوید: اللهم اغفر للّذین تابوا و اتّبعوا سبیلک و قهم عذاب الجحیم. و اگر میّت طفل نابالغ باشد بگوید: الّلهمّ اجعله لابویه و لنا سلفا و فرطا و اجرا.