سایر آداب نماز
چون بخواهى قرائت را شروع کنى، استعاذه اعوذ بالله من الشّیطان الرّجیم را آهسته بگو، آنگاه سوره «حمد» را، با آداب تمام و حضور قلب و تفکّر در معانى ان بخوان، و پس از تمام شدن سوره «حمد» به اندازه یک نفس ساکت شو، و بعد از آن سورههاى دیگر از قرآن را بخوان، و خوب است که سورههایى مانند عمّ و هل اتىو لا اقسم باشد، پس از آن به اندازه یک نفس ساکت مىایستى، و سپس دستها را براى تکبیر، به طریقى که پیش از این ذکر شد بلند مىکنى، بعد از آن به رکوع برو، و دست راست را سر زانوى راست مىگذارى، پیش از آنکه دست چپ را بر زانوى چپ بگذارى، و انگشتان دو دست را باز کرده، و از زانوهاى خود پر مىکنى، و کمر را خم کرده، و گردن را کشیده، مساوى با کمر قرار مىدهى، و نگاه خویش را بین قدمها انداخته و بگو:
سُبْحانَ رَبِّى الْعَظیمِ وَبِحَمْدِهِ
منزّه است پروردگار بزرگم و ستایش از آن اوست
و سزاوار است این ذکر را هفت یا پنج یا سه مرتبه بگویى، و پیش از گفتن ذکر این دعا را بخوانى:
اَللّهُمَّ لَکَ رَکَعْتُ وَلَکَ اَسْلَمْتُ وَبِکَ آمَنْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَاَنْتَ رَبّى خَشَعَ لَکَ سَمْعى وَبَصَرى وَشَعْرى وَبَشَرى وَلَحْمى وَدَمى وَمُخّى وَعَصَبى وَعِظامى وَما اَقَلَّتْهُ قَدَماىَ غَیْرَ مُسْتَنْکِفٍ وَلا مُسْتَکْبِرٍ وَلا مُسْتَحْسِرٍ
خدایا براى تو رکوع کردم، و تسلیم تو شدم، و به تو ایمان آوردم، و بر تو توکّل نمودم، و تویى پروردگارم، فروتن شد براى تو گوشم و چششم و مویم و پوستم و گوشتم و خونم و مغزم و پىام و استخوانهایم، و آنچه را قدمهایم با خود برداشته، بدون سرپیچى و نه برترىجویى و نه خستگى
آنگاه از رکوع برخیز و بایست، و در این حال بگو: سمع الله لمن حمده [خدا هرکس را که حمدش کند شنواست] بعد تکبیر بگو، و با نهایت خضوع و خشوع به سجده برو، در حال سجده کف دستها را پهن کرده، جلوتر از زانوها بر زمین بگذار، و بر تربت امام حسین علیه السّلام سجده کن، و ذکر سجود را بگو، و بهتر آن است که ذکر سجود را، هفت یا پنج یا سه بار بگویى، و پیش از گفتن ذکر، این دعا را بخوان:
اَللّهُمَّ لَکَ سَجَدْتُ وَبِکَ آمَنْتُ وَلَکَ اَسْلَمْتُ وَعَلَیْکَ تَوَکَّلْتُ وَاَنْتَ رَبّى سَجَدَ وَجْهى لِلَّذى خَلَقَهُ وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ اَلْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعالَمینَ تَبارَکَ اللهُ اَحْسَنُ الْخالِقینَ
خدایا براى تو سجده کردم، و به تو ایمان آوردم، و تسلیم تو شدم، و بر تو توکّل نمودم، و تو پروردگار منى، سجده کرد رویم، براى کسىکه آن را آفرید، و گوش و چشمش را گشود، و ستایش خداى را پروردگار جهانیان، مبارک باد خدا، بهترین آفرینندگان
پس ذکر را بگو، و سر از سجده بردار و بنشین، و مستحبّ است تکبیر بگویى و روى کفل خود بنشینى و بگویى: اَسْتَغْفِرُ اللهَ رَبّى وَاَتُوبُ اِلَیْهِ
و نیز بگوئى:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لى وَارْحَمْنى وَاجْبُرْنى وَادْفَعْ عَنّى وَعافِنى اِنّى لِما اَنْزَلْتَ اِلَىَّ مِنْ خَیْرٍ فَقیرٌ تَبارَکَ اللهُ رَبُّ الْعالَمینَ
خداوندا مرا بیامرز و به من رحم کن، و شکستگىام را اصلاح فرما، و از من دفاع کن، و مرا سالم بدار، من نسبت به خیرى که برایم فرو فرستى نیازمندم، مبارک است خداوند پروردگار جهانیان
آنگاه تکبیر مىگویى و به سجده دوم مىروى و انجام مىدهى آنچه را که در سجده اول انجام دادى، سپس سر از سجده برداشته و جلسه [نشستن] استراحت را بجا مىآورى، و براى رکعت دوم بر مىخیزى، و در حال برخاستن مىگویى: بحول الله و قوّته اقوم و اقعد [به نیرو و جنبش خدا برخیزم و بنشینم] چون به حالت آرامش قرار گرفتى حمد و سوره بخوان، و بهتر آن است که سوره توحید را بخوانى، و پس از پایان آن، سه مرتبه گفتن: کذلک الله ربى مستحبّ است، بعد تکبیر گفته، دستها را براى قنوت، تا برابر صورت بلند مىکنى، و باطن دستها را به سوى آسمان قرار مىدهى، و غیر از انگشت بزرگ سایر انگشتان، را به هم مىچسبانى و خوب است براى قنوت خواندن کلمات فرج را برگزینى و پس از آن بگویى:
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لَنا وَارْحَمْنا وَعافِنا وَاعْفُ عَنّا فِى الدُّنْیا وَالاْخِرَةِ اِنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْءٍ قَدیرٌ
خداوندا، ما را بیامرز، و به ما رحم کن، و از عافیت بهرهمندمان گردان و ما را در دنیا و آخرت بسلامت دار، بدرستى که تو بر هرچیز توانائى
آنگاه مى گوئى:
اَللّهُمَّ مَنْ کانَ اَصْبَحَ وَلَهُ ثِقَةٌ اَوْ رَجآءٌ غَیْرُکَ فَاَنْتَ ثِقَتى وَرَجآئى یا اَجْوَدَ مَنْ سُئِلَ وَیا اَرْحَمَ مَنِ اسْتُرْحِمَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْ ضَعْفى وَمَسْکَنَتى وَقِلَّةَ حیلَتى وَامْنُنْ عَلَىَّ بِالْجَنَّةِ طَوْلا مِنْکَ وَفُکَّ رَقَبَتى مِنَ النّارِ وَعافِنى فى نَفْسى وَفى جَمیعِ اُمُورى بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
خداوندا، هرکس که صبح کند و براى او تکیهگاه و امیدى جز تو باشد ولى تو پناه و امید منى اى بخشندهترین کسىکه از او درخواست شده، و اى مهربانترین کسىکه از او طلب مهربانى شده، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و به ناتوانى و درماندگى و بیچارگىام رحم کن و بر من به احسان از جانب خود به بهشت منّت گذار، و از آتش رهایم ساز، و در وجودم و همه امورم، سلامتم بدار، به مهربانىات اى مهربانترین مهربانان
و طول دادن قنوت سزاوار است، و دعاهایى که در قنوت خوانده مىشود بسیار است، آنگاه تکبیر مىگویى و رکوع و سجود را به همان صورتى که ذکر شد به جا مىآورى و پس از اتمام دو سجده، براى تشهّد و سلام بنشین، و مستحبّ است که روى کفل خود بنشینى، و پیش از تشهّد بگویى:
بِسْمِ اللهِ وَبِاللهِ وَالاَْسْمآءُ الْحُسْنى کُلُّها للهِ وَالْحَمْدُ للهِ وَخَیْرُ الاَْسْمآءِ للهِ اَشْهَدُ اَنْ لا اِلْهَ اِلّا اللهُ
به نام خدا و به جلوه خدا، و همه نامهاى نیکوتر براى خداست، و ستایش خداى را، و بهترین نامها براى خداست، گواهى مىدهم که معبودى جز خدا نیست
تا آخر تشهّد