اعمال زوال روز جمعه
مؤلف گوید: درباره روزه این سه روز و بجا آوردن دو رکعت نماز مستحب به هنگام ظهر روز جمعه، براى برآورده شدن حاجت، روایات بسیارى وارد شده. بیستویکم: از دیگر اعمال روز جمعه این است که چون خورشید به‌گاه ظهر رسد، دعایى را که محمّد بن مسلم از امام صادق علیه السّلام روایت کرده، بخواند و آن دعا آنگونه که در مصباح المتهجّد شیخ طوسى نقل شده، این است:
لا إِلَهَ اِلّا اللهُ وَ اللهُ أَکْبَرُ وَ سُبْحَانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ للهِ الَّذِی لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدا وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَرِیکٌ فِی الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِیٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبِیرا
معبودى جز خدا نیست، و خدا بزرگ‌تر از هر وصفى است و پاک و منزّه است خدا، و ستایش تنها او را سزاست، هم او که فرزندى نگرفته، و در فرمانروایىاش شریکى نپذیرفته است، و براى او نگاهدارى از خوارى نبوده است، پس او را بسیار بزرگ شمار
آنگاه بگو:
یَا سَابِغَ النِّعَمِ یَا دَافِعَ النِّقَمِ یَا بَارِئَ النَّسَمِ یَا عَلِیَّ الْهِمَمِ یَا مُغْشِیَ الظُّلَمِ یَا ذَا الْجُودِ وَ الْکَرَمِ یَا کَاشِفَ الضُّرِّ وَ الْأَلَمِ یَا مُونِسَ الْمُسْتَوْحِشِینَ فِی الظُّلَمِ یَا عَالِما لا یُعَلَّمُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ یَا مَنِ اسْمُهُ دَوَاءٌ وَ ذِکْرُهُ شِفَاءٌ وَ طَاعَتُهُ غَنَاءٌ [غِنًى] ارْحَمْ مَنْ رَأْسُ مَالِهِ الرَّجَاءُ وَ سِلاحُهُ الْبُکَاءُ سُبْحَانَکَ لا إِلَهَ اِلّا أَنْتَ یَا حَنَّانُ یَا مَنَّانُ یَا بَدِیعَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ
اى فروریزنده نعمتها، اى پیشگیرنده بد فرجامیها، اى آفریننده جانداران، اى بلند همّت، اى روشنى تاریکیها، اى صاحب جود و کرم، اى برطرفکننده زیان و درد، اى همدم ترسیدگان در تاریکیها، اى داناى نیاموخته بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست با من چنان کن که تو را سزد، اى آنکه نامش دوا و یادش شفا، و طاعتش توانگرى است، مهرورز بر آنکه سرمایهاش امید است، و ساز و برگش گریه، پاک و منزهى، معبودى جز تو نیست اى پرمهر، اى بخشایشگر، اى پدیدآورنده آسمانها و زمین، اى بلند بالا و بزرگوار
بیستودوّم: در رکعت اول نماز ظهر جمعه پس از سوره «حمد» سوره «جمعه»، و در رکعت دوم آن بعد از سوره «حمد» سوره «منافقین» بخواند، و در رکعت اول نماز عصر پس از سوره «حمد» سوره «جمعه» و در رکعت دوم پس سوره «حمد» سوره «توحید» را بخواند. شیخ صدوق از امام صادق علیه السّلام روایت کرده: از چیزهایى که بر هر مؤمن شیعهاى واجب و لازم است اینکه در شب جمعه را با سوره «جمعه» و سوره «اعلى» و در روز جمعه نماز را با سوره «جمعه» و «منافقین» بخواند، هرگاه این شیوه را رعایت کند، گویا به عمل رسول الله صلى الله علیه و آله رفتار نموده، و ثواب و پاداشش از سوى خدا بهشت خواهد بود. شیخ کلینى به سند حسن سندى که همچون سند صحیح است از حلبى روایت کرده: از حضرت صادق علیه السّلام سئوال کردم: هرگاه در روز جمعه به تنهایى نماز بخوانم، یعنى به نماز جمعه موفّق نشوم، آیا چهار رکعت نماز ظهر را با صداى بلند بخوانم؟ فرمود: آرى، ولى در روز جمعه در نماز ظهر پس از «حمد» سورههاى «جمعه» و «منافقین» بخوان. بیستوسوم: شیخ طوسى رحمة الله در کتاب مصباح المتهّج از امام صادق علیه السّلام روایت کرده: هرکه پس از سلام نماز روز جمعه سورههاى «حمد، ناس، فلق، توحید» و «کافرون» را هر کدام هفت بار بخواند. و نیز آیه «لقد جاءکم رسول من انفسکم» را که در آخر سوره برائت [نهمین سوره قرآن] است، و آیه «لو انزلنا هذا القرآن» را که در آخر سوره «حشر» قرار دارد تا پایان سوره و پنج آیه «ال عمران» را از «انّ فى خلق السّموات و الارض» تا «انّک لا تخلف المیعاد» [۱۷۱-۱۶۸] بخواند، از این جمعه تا جمعه دیگر، از گزند دشمنان و نیز آسیب بلاها در امان باشد. بیست و چهارم: شیخ طوسى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده: هر که پس از نماز صبح یا پس از نماز ظهر بگوید:
اللهُمَّ اجْعَلْ صَلاتَکَ وَ صَلاةَ مَلائِکَتِکَ وَ رُسُلِکَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
بار خدایا! رحمت بى کرانت، و درود فرشتگان و فرستادگانت را بر محمّد و خاندان محمّد قرار ده
تا یک سال بر او گناهى نوشته نشود و نیز فرموده هر که بعد از نماز صبح و نماز ظهر بگوید:
اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ
خداى بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و طلوع ظهورشان را زود گردان
نمیرد تا حضرت قائم (عج) را درک کند. مؤلف گوید: اگر دعاى پیشین را پى از فریضه ظهر جمعه بخواند تا جمعه دیگر از بلاها در امان باشد. و نیز روایت شده: هر که بین دو نماز روز جمعه، بر محمّد و آل محمّد صلوات فرستد، پاداش آن برابر پاداش هفتاد رکعت نماز خواهد بود. بیستوپنجم: دعاى «یا من یرحم من لا ترحمه العباد» و دعاى «الّلهمّ هذا یوم مبارک» را که در از دعاهاى «صحیفه کامله» [صحیفه کامله سجّادیه] است بخواند. بیستوششم: شیخ طوسى در کتاب «مصباح المتهجد» فرموده است: از امامان علیهم السّلام روایت شده: هر که در روز جمعه پس از نماز ظهر دو رکعت نماز به جاى آورد، و در هر رکعت بعد از سوره «حمد» هفت بار «قل هو الله احد» بخواند و پس از نماز بگوید:
اللهُمَّ اجْعَلْنِی مِنْ أَهْلِ الْجَنَّةِ الَّتِی حَشْوُهَا الْبَرَکَةُ وَ عُمَّارُهَا الْمَلائِکَةُ مَعَ نَبِیِّنَا مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ أَبِینَا إِبْرَاهِیمَ عَلَیْهِ السَّلامُ.
خدایا! مرا از اهل بهشت قرار ده، آن بهشتى که انباشته از برکت و نعمت است و آبادکنندگانش فرشتگان هستند، در کنار پیامبر، محمّد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و پدرمان ابراهیم بر او درود و سلام باد
تا جمعه دیگر دچار فتنهاى نشود، و حق تعالى او را در کنار و به همراه محمّد صلى الله علیه و آله و اهل بیتش و ابراهیم علیه السّلام بگذارد. علامه مجلسى رحمة الله فرموده: اگر این دعا را فردى که سیّد نیست بخواند به جاى «و ابینا» بگوید «و ابیه»