قطعه ای از قصیده ازری
بدانکه کثرت شوق این مهجور شکسته به آن مشاهد مشرفه مرا وادار مىکند که از قصیدههائیه [یعنى قصیدهاى که قافیه آن حرف «ه» است] فاضل اوحدى، مادح آل احمدى جناب شیخ ازرى (ره) چند شعرى که مناسب با این مقام است ذکر کنم و خود را به آن مشغول نمایم. درباره این قصیده از شیخ الفقهاء العظام خاتم المجتهدین الفخام شیخ محمّد حسن، صاحب «جواهر الکلام» نقل شده، که آرزو مىکرد آن قصیده در نامه عمل او نوشته شود و کتاب با عظمت «جواهر» در نامه عمل ارزى ثبت گردد، ازرى (ره) چنین فرموده است:
إِنَّ تِلْکَ الْقُلُوبَ أَقْلَقَهَا الْوَجْدُ وَ أَدْمَى تِلْکَ الْعُیُونَ بُکَاهَا
به راستى که شوق این دلها را به پریشانى نشانده و این چشمها را گریه خونآلود نموده
کَانَ أَنْکَى الْخُطُوبِ لَمْ یُبْکِ مِنِّی مُقْلَةً لَکِنِ الْهَوَى أَبْکَاهَا
جریحه دار کننده‌ترین بلاها دیدهام را نگریاند ولى عشق دوست آن را به گریهانداخت
کُلَّ یَوْمٍ لِلْحَادِثَاتِ عَوَادٍ لَیْسَ یَقْوَى رَضْوَى عَلَى مُلْتَقَاهَا
هر روز براى حوادث بازگشتى است که کوه رضوى را قدرت برخورد با آنها نیست
کَیْفَ یُرْجَى الْخَلاصُ مِنْهُنَّ اِلّا بِذِمَامٍ مِنْ سَیِّدِ الرُّسُلِ طَهَ
چگونه امید نجات از آنها مىرود مگر با پیمانى از آقاى رسولان طه
مَعْقِلُ الْخَائِفِینَ مِنْ کُلِّ خَوْفٍ أَوْفَرُ الْعُرُبِ ذِمَّةً أَوْفَاهَا
حصار محکم هراسندگان از هر هراسى کامل‌ترین عرب از جهت تعهّد و وفادار‌ترین آنها
مَصْدَرُ الْعِلْمِ لَیْسَ اِلّا لَدَیْهِ خَبَرُ الْکَائِنَاتِ مِنْ مُبْتَدَاهَا
سرچشمه دانش جز نزد او نیست خبر کائنات است از ابتداى آنها
فَاضَ لِلْخَلْقِ مِنْهُ عِلْمٌ وَ حِلْمٌ أَخَذَتْ مِنْهُمَا الْعُقُولُ نُهَاهَا
از او دانش و بردبارى بر خلق افاضه شد که خردها خردمندى خود را از آن دو گرفت
نَوَّهَتْ بِاسْمِهِ السَّمَاوَاتُ وَ الْأَرْضُ کَمَا نَوَّهَتْ بِصُبْحٍ ذَکَاهَا
نامش را بلند آوازه کرد آسمانها و زمین، چنانکه بلند آوازه کرد صبح را آفتابش
وَ غَدَتْ تَنْشُرُ الْفَضَائِلَ عَنْهُ کُلُّ قَوْمٍ عَلَى اخْتِلافِ لُغُاهَا
و اینگونه شد که فضائل او را پخش کردند هر قومى با اختلاف زبانهایشان
طَرِبَتْ لاسْمِهِ الثَّرَى فَاسْتَطَالَتْ فَوْقَ عُلْوِیَّةِ السَّمَا سُفْلاهَا
به وجد آمد خاک از نامش و برترى گرفت از بلند‌ترین آسمانها پستترین جایگاهش
جَازَ مِنْ جَوْهَرِ التَّقَدُّسِ ذَاتا تَاهَتِ الْأَنْبِیَاءُ فِی مَعْنَاهَا
از نظر ذات از جوهر تقدّس گذشت پیابران در عناى آن مبهوت شدند
لا تُجِلْ فِی صِفَاتِ أَحْمَدَ فِکْرا فَهِیَ الصُّورَةُ الَّتِی لَنْ تَرَاهَا
فکرت را در صفات احمد جولان مده زیرا همان صورتى است که هرگز آن را نخواهى دید
أَیُّ خَلْقٍ للهِ أَعْظَمُ مِنْهُ وَ هُوَ الْغَایَةُ الَّتِی اسْتَقْصَاهَا
خدا را کداین آفریده است که بزرگ‌تر از او باشد او هدفى است که خدا آن را استقصا نموده
قَلَّبَ الْخَافِقَیْنِ ظَهْرا لِبَطْنٍ فَرَأَى ذَاتَ أَحْمَدَ فَاجْتَبَاهَا
خدا شرق و غرب را طاهر به باطن زیرورو کرد پس احمد را دید و او را انتخاب کرد
لَسْتُ أَنْسَى لَهُ مَنَازِلَ قُدْسٍ قَدْ بَنَاهَا التُّقَى فَأَعْلَى بِنَاهَا
من منازل قدس او را فراموش نمىکنم که آنها را تقوا بنا کرد پس بنایش را برافراشت
وَ رِجَالا أَعِزَّةً فِی بُیُوتٍ أَذِنَ اللهُ أَنْ یُعَزَّ حِمَاهَا
و مردان با عزّتى را در خانههایى که خدا اجازه داد حریم آنها عزیز شمرده شود
سَادَةٌ لا تُرِیدُ اِلّا رِضَى اللهِ کَمَا لا یُرِیدُ اِلّا رِضَاهَا
سرورانى که جز رضاى خدا را نمىخواستهاند چنانکه خدا هم جز رضاى آنان را نمىخواست
خَصَّهَا مِنْ کَمَالِهِ بِالْمَعَانِی وَ بِأَعْلَى أَسْمَائِهِ سَمَّاهَا
آنان را از کمال خود به معناهایى اختصاص داد و آنان را به بر‌ترین نامهایش نامید
لَمْ یَکُونُوا لِلْعَرْشِ اِلّا کُنُوزا خَافِیَاتٍ سُبْحَانَ مَنْ أَبْدَاهَا
براى عرش جز گنجهایى نبودند پنهان، منزّه است آنکه آشکارشان کرد
کَمْ لَهُمْ أَلْسُنٌ عَنِ اللهِ تُنْبِی هِیَ أَقْلامُ حِکْمَةٍ قَدْ بَرَاهَا
براى آنها چه بسیار زبانهایى است که از خدا خبر مىدهد آنها قلمهاى حکمتى بودند که خدا تراشید
وَ هُمُ الْأَعْیُنُ الصَّحِیحَاتُ تَهْدِی کُلَّ عَیْنٍ مَکْفُوفَةٍ عَیْنَاهَا
آنان دیدگان سالمى هستند که راهنمایى کنند هر چشم نابینایى را دو چشم سالم آنها
عُلَمَاءُ أَئِمَّةٌ حُکَمَاءُ یَهْتَدِی النَّجْمُ بِاتِّبَاعِ هُدَاهَا
دانشمندان امامان حکیمانى هستند که ستارگان با پیروى از هدایت آنها هدایت شوند
قَادَةٌ عِلْمُهُمْ وَ رَأْیُ حِجَاهُمْ مَسْمَعَا کُلِّ حِکْمَةٍ مَنْظَرَاهَا
پیشروانى که دانش و بینش عقلشان شنیدگاه و دیدگاه هر حکمتى است
مَا أُبَالِی وَ لَوْ أُهِیلَتْ عَلَى الْأَرْضِ السَّمَاوَاتُ بَعْدَ نَیْلِ وِلاهَا
باک ندارم گرچه بر زمین فرو ریزد آسمانها، پس از نائل شدن به دوستى آنان
ذکر سایر زیارات در مدینه طیبه به نقل از کتاب «مصباح الزائر» و غیر آن
زیارت ابراهیم پسر رسول خدا
نزدیک قبر مىایستى و مىگویى:
السَّلامُ عَلَى رَسُولِ اللهِ السَّلامُ عَلَى نَبِیِّ اللهِ السَّلامُ عَلَى حَبِیبِ اللهِ السَّلامُ عَلَى صَفِیِّ اللهِ السَّلامُ عَلَى نَجِیِّ اللهِ السَّلامُ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللهِ سَیِّدِ الْأَنْبِیَاءِ وَ خَاتَمِ الْمُرْسَلِینَ وَ خِیَرَةِ اللهِ مِنْ خَلْقِهِ فِی أَرْضِهِ وَ سَمَائِهِ السَّلامُ عَلَى جَمِیعِ أَنْبِیَائِهِ وَ رُسُلِهِ السَّلامُ عَلَى الشُّهَدَاءِ وَ السُّعَدَاءِ وَ الصَّالِحِینَ السَّلامُ عَلَیْنَا وَ عَلَى عِبَادِ اللهِ الصَّالِحِینَ السَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الرُّوحُ الزَّاکِیَةُ السَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا النَّفْسُ الشَّرِیفَةُ السَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا السُّلالَةُ الطَّاهِرَةُ السَّلامُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا النَّسَمَةُ الزَّاکِیَةُ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ خَیْرِ الْوَرَى
سلام بر محبوب خدا، سلام بر برگزیده خدا، سلام بر راز خدا، سلام بر محمّد بن عبد الله، سرور پیامبران و خاتم فرستادگان، و برگزیده خدا از خلقش در زمین و آسمان، سلام بر همه پیامبران و رسولان خدا، سلام بر شهیدان و سعادتمندان و شایستگان، سلام بر ما و بر بندگان شایسته، سلام بر تو اى روح پاک، سلام بر تو اى جان شریف، سلام بر تو اى نسل پاکیزه، سلام بر تو اى انسان پاک، سلام بر تو اى فرزند بهترین مردم
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ النَّبِیِّ الْمُجْتَبَى السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْمَبْعُوثِ إِلَى کَافَّةِ الْوَرَى السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْبَشِیرِ النَّذِیرِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ السِّرَاجِ الْمُنِیرِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْمُؤَیَّدِ بِالْقُرْآنِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الْمُرْسَلِ إِلَى الْإِنْسِ وَ الْجَانِّ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ صَاحِبِ الرَّایَةِ وَ الْعَلامَةِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ الشَّفِیعِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ مَنْ حَبَاهُ اللهُ بِالْکَرَامَةِ السَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ أَشْهَدُ أَنَّکَ قَدِ اخْتَارَ اللهُ لَکَ دَارَ إِنْعَامِهِ قَبْلَ أَنْ یَکْتُبَ عَلَیْکَ أَحْکَامَهُ أَوْ یُکَلِّفَکَ حَلالَهُ وَ حَرَامَهُ فَنَقَلَکَ إِلَیْهِ طَیِّبا زَاکِیا مَرْضِیّا طَاهِرا مِنْ کُلِّ نَجَسٍ مُقَدَّسا مِنْ کُلِّ دَنَسٍ وَ بَوَّأَکَ جَنَّةَ الْمَأْوَى وَ رَفَعَکَ إِلَى الدَّرَجَاتِ الْعُلَى وَ صَلَّى اللهُ عَلَیْکَ صَلاةً تَقَرُّ بِهَا عَیْنُ رَسُولِهِ وَ تُبَلِّغُهُ أَکْبَرَ مَأْمُولِهِ اللهُمَّ اجْعَلْ أَفْضَلَ صَلَوَاتِکَ وَ أَزْکَاهَا وَ أَنْمَى بَرَکَاتِکَ وَ أَوْفَاهَا عَلَى رَسُولِکَ وَ نَبِیِّکَ
سلام بر تو اى فرزند پیامبر برگزیده، سلام بر تو اى فرزند برانگیخته به سوى تمام مردم، سلام بر تو اى فرزند مژدهدهنده و بیمده، سلام بر تو اى فرزند چراغ نوربخش، سلام بر تو اى فرزند تایید شده به قرآن، سلام بر تو اى فرزند فرستاده شده به سوى انس و جنّ، سلام بر تو اى فرزند داراى پرچم و نشان، سلام بر تو اى فرزند شفیع روز قیامت، سلام بر تو اى فرزند کسىکه خدا او را مخصوص به کرامت فرمود، سلام و رحمت و برکات خدا بر تو، شهادت می‌دهم که خدا خانه نعمتش را براى تو برگزید، پیش از آنکه احکامش را بر تو واجب کند، یا تو را به حلال و و حرامش مکلّف گرداند، پس تو را به سوى خود انتقال داد. پاک و پاکیزه، پسندیده و پاک از هر ناپاکى، منزّه از هر چرک، و در بهشت آسایش جایت داد، و به سوى درجات بر‌تر بالایت برد، درود خدا بر تو درودى که دیده رسولش را به آن روشن گرداند، و به بزگ‌ترین آرزویش برساند. خدایا قرار ده بر‌ترین و پاکیزهترین درودهایت، و فزایندهترین و کامل‌ترین برکاتت را بر رسول و پیامبر
وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِیِّینَ وَ عَلَى مَنْ نَسَلَ مِنْ أَوْلادِهِ الطَّیِّبِینَ وَ عَلَى مَنْ خَلَّفَ مِنْ عِتْرَتِهِ الطَّاهِرِینَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ اللهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ صَفِیِّکَ وَ إِبْرَاهِیمَ نَجْلِ نَبِیِّکَ أَنْ تَجْعَلَ سَعْیِی بِهِمْ مَشْکُورا وَ ذَنْبِی بِهِمْ مَغْفُورا وَ حَیَاتِی بِهِمْ سَعِیدَةً وَ عَاقِبَتِی بِهِمْ حَمِیدَةً وَ حَوَائِجِی بِهِمْ مَقْضِیَّةً وَ أَفْعَالِی بِهِمْ مَرْضِیَّةً وَ أُمُورِی بِهِمْ مَسْعُودَةً وَ شُئُونِی بِهِمْ مَحْمُودَةً اللهُمَّ وَ أَحْسِنْ لِیَ التَّوْفِیقَ وَ نَفِّسْ عَنِّی کُلَّ هَمٍّ وَ ضِیقٍ اللهُمَّ جَنِّبْنِی عِقَابَکَ وَ امْنَحْنِی ثَوَابَکَ وَ أَسْکِنِّی جِنَانَکَ وَ ارْزُقْنِی رِضْوَانَکَ وَ أَمَانَکَ وَ أَشْرِکْ لِی فِی صَالِحِ دُعَائِی وَالِدَیَّ وَ وُلْدِی وَ جَمِیعَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ الْأَحْیَاءَ مِنْهُمْ وَ الْأَمْوَاتَ إِنَّکَ وَلِیُّ الْبَاقِیَاتِ الصَّالِحَاتِ آمِینَ رَبَّ الْعَالَمِینَ
و بزگزیده از میان بندگانت، محمّد خاتم پیامبران، و بر آنانکه پدید آمدند از اولاد پاکش، و بر کسىکه یادگار گذاشته از اهل بیت پاکیزهاش، به مهربانىات اى مهربانترین مهربانان. خدایا از تو درخواست مىکنم به حق محمّد برگزیدهات، و ابراهیم فرزند پیامبرت، اینکه به حق آنان قرار دهى کوششم را مورد سپاس، و گناهم را آمرزیده و زندگىام را سعاتمندانه، و عاقبتم را ستوده، و حاجاتم را روا گشته، و کارهایم را پسنیده، و امورم، را ملازم با سعادت، و شونم را پسندیده. خدایا، و توفیق را برایم نیکو گردان، و هر اندوه و فشارى را از من برطرف ساز. خدایا مرا از کیفرت برکنار دار، و ثوابت را بىدریغ به من ببخش، و در بهشتت جایم ده، و خشنودى و امانت را روزىام کن، و با من در دعهاى شایستهام شریک کن پدر و مادر و فرزندانم را، و همه مردان و زنان اهل ایمان را، زنده و مرده آنان را، به درستى که تو صاحب ماندنیهاى شایستهاى، اجابت فرما اى پروردگار جهانیان
پس حاجت خود را بخواه، و دو رکعت نماز زیارت بجا آر