دعای سحر دیگر
پنجم: و همچنین شیخ فرموده: این دعا را در سحرها بخوان:
یَا عُدَّتِی فِی کُرْبَتِی وَ یَا صَاحِبِی فِی شِدَّتِی وَ یَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی وَ یَا غَایَتِی فِی رَغْبَتِی أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی وَ الْمُؤْمِنُ رَوْعَتِی وَ الْمُقِیلُ عَثْرَتِی فَاغْفِرْ لِی خَطِیئَتِی اللهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ خُشُوعَ الْإِیمَانِ قَبْلَ خُشُوعِ الذُّلِّ فِی النَّارِ یَا وَاحِدُ یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوا أَحَدٌ یَا مَنْ یُعْطِی مَنْ سَأَلَهُ تَحَنُّنا مِنْهُ وَ رَحْمَةً وَ یَبْتَدِئُ بِالْخَیْرِ مَنْ لَمْ یَسْأَلْهُ تَفَضُّلا مِنْهُ وَ کَرَما بِکَرَمِکَ الدَّائِمِ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ هَبْ لِی رَحْمَةً وَاسِعَةً جَامِعَةً أَبْلُغُ بِهَا خَیْرَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ اللهُمَّ إِنِّی أَسْتَغْفِرُکَ لِمَا تُبْتُ إِلَیْکَ مِنْهُ ثُمَّ عُدْتُ فِیهِ وَ أَسْتَغْفِرُکَ لِکُلِّ خَیْرٍ أَرَدْتُ بِهِ وَجْهَکَ فَخَالَطَنِی فِیهِ مَا لَیْسَ لَکَ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اعْفُ عَنْ ظُلْمِی وَ جُرْمِی بِحِلْمِکَ وَ جُودِکَ یَا کَرِیمُ،
اى توشهام در اندوه بسیار، اى همراهم در سختیها، اى سرپرستم درگاه نعمت، اى هدفم در میل و رغبت، تو پوشاننده زشتى منى، تو ایمنىبخش هراس منى، تو درگذرنده از لغزش منى، پس خطایم را بیامرز. خدایا از تو فروتنى ایمان را پیش از خوارى در دوزخ خواستارم، اى یگانه، اى یکتا، اى تکیهگاه حاجات، اى که نزاده وزاده نشده و هیچ همتایى ندارد، اى آنکه از روى محبت و رحمت به کسىکه از او بخواهد عطا مىکنى، و از روى فضل و کرم بر کسىکه از او درخواست نکرد شروع به خیر مىنماید، به حق کرم جاودانت بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و مرا رحمت گسترده و فراگیر بخش، که به سبب آن به خیر دنیا و آخرت برسم. خدایا از تو آمرزش مىجویم، براى گناهانى که پس از توبه از آنها، دوباره مرتکب آنها شدم، و از تو درخواست بخشش مىکنم، براى هر عمل خیرى که خالصانه براى تو انجام دادم، ولى آنچه براى رضاى تو نبود. آمیخته به آن شد. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و از ستم و گناهم به بردبارى و جودت درگذر، اى کریم
یَا مَنْ لا یَخِیبُ سَائِلُهُ وَ لا یَنْفَدُ نَائِلُهُ یَا مَنْ عَلا فَلا شَیْءَ فَوْقَهُ وَ دَنَا فَلا شَیْءَ دُونَهُ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْحَمْنِی یَا فَالِقَ الْبَحْرِ لِمُوسَى اللَّیْلَةَ اللَّیْلَةَ اللَّیْلَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ السَّاعَةَ اللهُمَّ طَهِّرْ قَلْبِی مِنَ النِّفَاقِ وَ عَمَلِی مِنَ الرِّیَاءِ وَ لِسَانِی مِنَ الْکِذْبِ وَ عَیْنِی مِنَ الْخِیَانَةِ فَإِنَّکَ تَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ یَا رَبِّ هَذَا مَقَامُ الْعَائِذِ بِکَ مِنَ النَّارِ هَذَا مَقَامُ الْمُسْتَجِیرِ بِکَ مِنَ النَّارِ هَذَا مَقَامُ الْمُسْتَغِیثِ بِکَ مِنَ النَّارِ هَذَا مَقَامُ الْهَارِبِ إِلَیْکَ مِنَ النَّارِ هَذَا مَقَامُ مَنْ یَبُوءُ لَکَ بِخَطِیئَتِهِ وَ یَعْتَرِفُ بِذَنْبِهِ وَ یَتُوبُ إِلَى رَبِّهِ هَذَا مَقَامُ الْبَائِسِ الْفَقِیرِ هَذَا مَقَامُ الْخَائِفِ الْمُسْتَجِیرِ هَذَا مَقَامُ الْمَحْزُونِ الْمَکْرُوبِ،
اى که گدایش را محروم نمىکند، و عطایش پایان ندارد، اى که برتر است و چیزى برتر از او نیست، و نزیک است، و چیزى نزدیکتر از او نمىباشد، خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، اى شکافننده دریا پیش روى موسى، همین شب، همین شب، همین شب، همین ساعت، همین ساعت، همین ساعت، خدایا دلم را از دورویى و کردارم را از ریا، زبانم را از دروغ، و دیدهام را از خیانت پاک کن، همانا تو از خیانت دیدهها و آنچه در سینهها نهان است خبردارى، پروردگارا، این است جایگاه پناهنده به تو از آتش، این است جایگاه پناهخواه از تو از آتش، این است جایگاه دادخواه از تو از آتش، این است جایگاه گریزان به سوى تو از آتش، این است جایگاه کسىکه از خطایش به تو بازگشته، و به گناهش اعتراف مىکند، و به سوى پروردگارش توبه مىنماید، این است جایگاه بینواى تهیدست، این است جایگاه هراسنده پناهجو، این است جایگاه اندوهناک غمگین
هَذَا مَقَامُ الْمَغْمُومِ [الْمَحْزُونِ] الْمَهْمُومِ هَذَا مَقَامُ الْغَرِیبِ الْغَرِیقِ هَذَا مَقَامُ الْمُسْتَوْحِشِ الْفَرِقِ هَذَا مَقَامُ مَنْ لا یَجِدُ لِذَنْبِهِ غَافِرا غَیْرَکَ وَ لا لِضَعْفِهِ مُقَوِّیا اِلّا أَنْتَ وَ لا لِهَمِّهِ مُفَرِّجا سِوَاکَ یَا اللهُ یَا کَرِیمُ لا تُحْرِقْ وَجْهِی بِالنَّارِ بَعْدَ سُجُودِی لَکَ وَ تَعْفِیرِی بِغَیْرِ مَنٍّ مِنِّی عَلَیْکَ بَلْ لَکَ الْحَمْدُ وَ الْمَنُّ وَ التَّفَضُّلُ عَلَیَّ ارْحَمْ أَیْ رَبِّ أَیْ رَبِّ أَیْ رَبِّ
این است جایگاه دلگیر افسرده، این است جایگاه غریب غرق شده، این است جایگاه ترسنده هراسان، این است جایگاه کسىکه براى گناهش آمرزگارى جز تو نیابد، و توانبخشى براى ناتوانىاش جز تو پیدا نکند، و براى اندوهش برگزیدهاى جز تو نبیند، اى خدا اى کریم، چهرهام را به آتش مسوزان، آن هم پس از سجدهام براى تو، و به خاک ساییدن رویم به درگاهت، بىآنکه منّتى از من بر تو باشد، بلکه تو را بر من و سپاس و منّت و تفضّل است، رحم کن پروردگارا، پروردگارا، پروردگارا
آنقدر بگوید تا نفس قطع شود
ضَعْفِی وَ قِلَّةَ حِیلَتِی وَ رِقَّةَ جِلْدِی وَ تَبَدُّدَ أَوْصَالِی وَ تَنَاثُرَ لَحْمِی وَ جِسْمِی وَ جَسَدِی وَ وَحْدَتِی وَ وَحْشَتِی فِی قَبْرِی وَ جَزَعِی مِنْ صَغِیرِ الْبَلاءِ أَسْأَلُکَ یَا رَبِّ قُرَّةَ الْعَیْنِ وَ الاغْتِبَاطَ یَوْمَ الْحَسْرَةِ وَ النَّدَامَةِ بَیِّضْ وَجْهِی یَا رَبِّ یَوْمَ تَسْوَدُّ الْوُجُوهُ آمِنِّی مِنَ الْفَزَعِ الْأَکْبَرِ أَسْأَلُکَ الْبُشْرَى یَوْمَ تُقَلَّبُ الْقُلُوبُ وَ الْأَبْصَارُ وَ الْبُشْرَى عِنْدَ فِرَاقِ الدُّنْیَا الْحَمْدُ للهِ الَّذِی أَرْجُوهُ عَوْنا [لِی] فِی حَیَاتِی وَ أُعِدُّهُ ذُخْرا لِیَوْمِ فَاقَتِی الْحَمْدُ للهِ الَّذِی أَدْعُوهُ وَ لا أَدْعُو غَیْرَهُ وَ لَوْ دَعَوْتُ غَیْرَهُ لَخَیَّبَ دُعَائِی الْحَمْدُ للهِ الَّذِی أَرْجُوهُ وَ لا أَرْجُو غَیْرَهُ وَ لَوْ رَجَوْتُ غَیْرَهُ لَأَخْلَفَ رَجَائِی،
به ناتوانىام و کمى تدبیرم، و نازکى پوستم، و از هم گسیختن بندهایم، و از هم پاشیدن گوشت و بدن، و پیکرم، و تنهایى و هراسم در قبر، و بىتابىام از بلاى کوچک، از تو درخواست مىکنم، پروردگارا، اى نور چشم و خوشحالى روز اندوه و ندامتم، پروردگارا چهرهام را سپید کن آن روز که چهرهها سیاه مىشود، از هول بزرگتر امانم ده، از تو درخواست مژده مىکنم براى روزى که دلها و دیدهها زیرورو مىشود، و به هنگام جدا شدن از دنیا خاهان بشارتم، سپاس خداى را که به یارى او در زندگىام امید دارم، و او را چونان اندوخته روز تهیدستىام مهیّا مىسازم سپاس خداى را که او را مىخوانم، و جز او را نمىخواهم، اگر جز او را مىخواندم، خواندنم بىپاسخ مىماند، سپاس خداى را که به او امید مىبندم و به غیرش امید ندارم، اگر به جز او امید مىبستم، امیدم ناامید مىشد
الْحَمْدُ للهِ الْمُنْعِمِ الْمُحْسِنِ الْمُجْمِلِ الْمُفْضِلِ ذِی الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ وَلِیُّ کُلِّ نِعْمَةٍ وَ صَاحِبُ کُلِّ حَسَنَةٍ وَ مُنْتَهَى کُلِّ رَغْبَةٍ وَ قَاضِی کُلِّ حَاجَةٍ اللهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنِی الْیَقِینَ وَ حُسْنَ الظَّنِّ بِکَ وَ أَثْبِتْ رَجَاءَکَ فِی قَلْبِی وَ اقْطَعْ رَجَائِی عَمَّنْ سِوَاکَ حَتَّى لا أَرْجُوَ غَیْرَکَ وَ لا أَثِقَ اِلّا بِکَ یَا لَطِیفا لِمَا تَشَاءُ [یَشَاءُ] الْطُفْ لِی فِی جَمِیعِ أَحْوَالِی بِمَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى یَا رَبِّ إِنِّی ضَعِیفٌ عَلَى النَّارِ فَلا تُعَذِّبْنِی بِالنَّارِ یَا رَبِّ ارْحَمْ دُعَائِی وَ تَضَرُّعِی وَ خَوْفِی وَ ذُلِّی وَ مَسْکَنَتِی وَ تَعْوِیذِی وَ تَلْوِیذِی یَا رَبِّ إِنِّی ضَعِیفٌ عَنْ طَلَبِ الدُّنْیَا وَ أَنْتَ وَاسِعٌ کَرِیمٌ أَسْأَلُکَ یَا رَبِّ بِقُوَّتِکَ عَلَى ذَلِکَ وَ قُدْرَتِکَ عَلَیْهِ وَ غِنَاکَ عَنْهُ،
سپاس خداى را، خداى نعمتبخش نیکوکار زیباکردار فزونبخش داراى بزرگى و اکرام، سرآغاز هر نعمت، و صاحب هر خوبى، و نهایت هر رغبت، و برآورنده هر نیاز. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، و باور نیکو و خوشگمانى به خویش را نصیبم کن، و امیدت را در دلم استوار گردان، و رشته امیدم را از غیر خودت ببر، تا به غیر تو امید نبندم، و جز به تو اعتماد ننمایم، اى لطف کننده به هر موجودى که خواهى، در همه احوالم آنگونه که مىپسندى و خشنود مىشودى به من لطف کن، بارپروردگارا در برابر آتش ناتوانم، پس مرا به آتش کیفر مکن، پروردگارا به دعا و زارى و ترس و خوارى و مسکنت و پناهندگى و پناهجویىام رحم فرما، اى زپروردگار من از طلب دنیا درماندهام، و تو وسعت بخش و کریمى، از تو درخواست مىکنم پروردگارا به توانایىات بر این کار، و نیرویت بر آن، و بىنیازىات از آن
وَ حَاجَتِی إِلَیْهِ أَنْ تَرْزُقَنِی فِی عَامِی هَذَا وَ شَهْرِی هَذَا وَ یَومِی هَذَا وَ سَاعَتِی هَذِهِ رِزْقا تُغْنِینِی بِهِ عَنْ تَکَلُّفِ مَا فِی أَیْدِی النَّاسِ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلالِ الطِّیِّبِ أَیْ رَبِّ مِنْکَ أَطْلُبُ وَ إِلَیْکَ أَرْغَبُ وَ إِیَّاکَ أَرْجُو وَ أَنْتَ أَهْلُ ذَلِکَ لا أَرْجُو غَیْرَکَ وَ لا أَثِقُ اِلّا بِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ أَیْ رَبِّ ظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی وَ ارْحَمْنِی وَ عَافِنِی یَا سَامِعَ کُلِّ صَوْتٍ وَ یَا جَامِعَ کُلِّ فَوْتٍ وَ یَا بَارِئَ النُّفُوسِ بَعْدَ الْمَوْتِ یَا مَنْ لا تَغْشَاهُ الظُّلُمَاتُ وَ لا تَشْتَبِهُ عَلَیْهِ الْأَصْوَاتُ وَ لا یَشْغَلُهُ شَیْءٌ عَنْ شَیْءٍ أَعْطِ مُحَمَّدا صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ أَفْضَلَ مَا سَأَلَکَ وَ أَفْضَلَ مَا سُئِلْتَ لَهُ وَ أَفْضَلَ مَا أَنْتَ مَسْئُولٌ لَهُ إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ وَ هَبْ لِیَ الْعَافِیَةَ حَتَّى تَهْنِئَنِی الْمَعِیشَةُ وَ اخْتِمْ لِی بِخَیْرٍ حَتَّى لا تَضُرَّنِی الذُّنُوبُ.
و نیاز من به آن، که در این سال و این ماه، و این روز و این ساعت روزى نصیبم کنى، که به سبب آن از به زحمت افتادن نسبت به آنچه در اختیار مردم است بىنیازم نمایى، آرى از روزى حلال و پاکیزهات روزىام کن، اى پروردگارم از تو درخواست مىکنم، و به سوى تو میل مىنمایم، و به تو امید دارم که تو سزاوار آنى، و به غیر تو امید نمىبندم، و جز تو به کسى اطمینان نمىنمایم، اى مهربانترین مهربانان، پروردگارا بر خود ستم کردم، پس مرا بیامرز و به من رحم کن و سلامت کاملم بخش، اى شنونده هر صدا، اى جمعآورنده هرچه از دست رفته، اى آفریننده جانها پس از مرگ، اى که تاریکیها او را نپوشاند، و صداها بر او مشتبه نشود، و چیزى او را از چیز دیگر منصرف نکند، به محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) عطا کن برترین چیزى را که از تو خواسته، و برترین چیزى را که از تو درخواست شده، و برترین چیزى را که از تو براى او تا روز قیامت درخواست شود، و مرا تندرستى کامل عنایت فرما، تا زندگى برایم گوارا باشد، و کارم را به خیر پایان ده تا گناهانم به من زیانى نرساند
اَللّهُمَّ رَضِّنى بِما قَسَمْتَ لى حَتّى لا اَسْئَلَ اَحَداً شَیْئاً اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَافْتَحْ لى خَزائِنَ رَحْمَتِکَ وَارْحَمْنى رَحْمَةً لا تُعَذِّبُنى بَعْدَها اَبَداً فِى الدُّنْیا وَالا خِرَةِ وَارْزُقْنى مِنْ فَضْلِکَ الْواسِعِ رِزْقاً حَلالاً طَیِّباً لا تُفْقِرُنى اِلى اَحَدٍ بَعْدَهُ سِواکَ تَزیدُنى بِذلِکَ شُکْراً وَاِلَیْکَ فاقَةً وَفَقْراً وَبِکَ عَمَّنْ سِواکَ غِناً وَتَعفُّفاً یا مُحْسِنُ یا مُجْمِلُ یا مُنْعِمُ یا مُفْضِلُ یا مَلیکُ یا مُقْتَدِرُ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاکْفِنِى الْمُهِمَّ کُلَّهُ وَاقْضِ لى بِالْحُسْنى وَبارِکْ لى فى جَمیعِ اُمُورى وَاقْضِ لى جَمیعَ حَوائِجى اَللّهُمَّ یَسِّرْ لى ما اَخافُ تَعْسیرَهُ فَاِنَّ تَیْسیرَ ما اَخافُ تَعْسیرَهُ عَلَیْکَ سَهْلٌ یَسیرٌ وَسَهِّلْ لى ما اَخافُ حُزُونَتَهُ وَنَفِّسْ عَنّى ما اَخافُ ضیقَهُ وَکُفَّ عَنّى ما اَخافُ هَمَّهُ وَاصْرِفْ عَنّى ما اَخافُ بَلِیَّتَهُ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ.
خدایا به آنچه که نصیبم فرمودى خشنودم ساز، تا چیزى از کسى نخواهم. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و خزانههاى رحمتت را به رویم باز کن، و به من رحم کن رحمتى که هرگز پس از آن، در دنیا و آخرت عذابم نکنى، و از فضل گستردهات روزى حلال پاکیزهاى نصبم فرما، که پس از آن به احدى جز خود نیازمندم نکنى، و به سبب آن رزق و روزى بر سپاسم بیفزایى، و درماندگى نیازم را به جانب خود زیاد کنى، و به تو بىنیازى و خویشتندارىام از غیر تو افزون گردد، اى نیکوکار، اى زیباکردار، اى نعمتبخش، اى افزونده، اى زمامدار، اى توانا، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و همه کارهاى مهمّ ما را کفایت فرما، و بر من به حسن عاقبت داورى کن، و در همه امور به من برکت بخش، و تمام حاجاتم را برآور. خدایا سختى را آنچه را مىترسم بر من آسان کن، به یقین آسان کردن آنچه من از سختىاش مىهراسم بر تو هموار و ساده است، و آنچه از ناهموارىاش مىترسم بر من هموار ساز، و آنچه از تنگىاش وحشت دارم، از من بردار، و آنچه را از اندوهش ترسانم، از من بازدار، و آنچه را از بلایش خوفناکم، از من بازگردان، اى مهربانترین مهربانان
اللهُمَّ امْلَأْ قَلْبِی حُبّا لَکَ وَ خَشْیَةً مِنْکَ وَ تَصْدِیقا لَکَ وَ إِیمَانا بِکَ وَ فَرَقا مِنْکَ وَ شَوْقا إِلَیْکَ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ اللهُمَّ إِنَّ لَکَ حُقُوقا فَتَصَدَّقْ بِهَا عَلَیَّ وَ لِلنَّاسِ قِبَلِی تَبِعَاتٌ فَتَحَمَّلْهَا عَنِّی وَ قَدْ أَوْجَبْتَ لِکُلِّ ضَیْفٍ قِرًى وَ أَنَا ضَیْفُکَ فَاجْعَلْ قِرَایَ اللَّیْلَةَ الْجَنَّةَ یَا وَهَّابَ الْجَنَّةِ یَا وَهَّابَ الْمَغْفِرَةِ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلّا بِکَ
خدایا دلم را از محبت به حضرتت، و ترس از خویش و باور به خود و ایمان به هستىات و هراس از خود، و شوق به سویت آکنده کن، اى داراى بزرگى و بزرگوارى. خدایا تو را بر من حقوقى است، آنها را بر من ببخش، و هم براى مردم بر عهده من ستمهاى ناخواستهاى است اداى آنها را از جانب من بر عهده گیر، تو براى هر میهمانى پذیرایى واجب کردى، و من میهمان توام پس پذیرایى مرا در این شب بهشت قرار ده، اى بخشنده بهشت، اى بخشاینده آمرزش، جنبش و نیرویى جز به تو نیستغ ششم: دعاى ادریس را که شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس روایت کردهاند مىخوانى. براى متن کامل آن به کتاب «مصباح» یا «اقبال» مراجعه کنید. هفتم: این دعا را که مختصرترین دعا از دعاهاى سحر است، و در کتاب «اقبال» آمده بخوان:
ششم: دعاى ادریس را که شیخ طوسى و سیّد ابن طاووس روایت کردهاند مىخوانى. براى متن کامل آن به کتاب «مصباح» یا «اقبال» مراجعه کنید.